Ελεύθερο Λογισμικό

Ο ορισμός του Ελεύθερου Λογισμικού [1]

Για να οριστεί ένα λογισμικό ως ελεύθερο, θα πρέπει να πληρούνται συγκεκριμένα κριτήρια και προϋποθέσεις. Ένα πρόγραμμα θεωρείται ελεύθερο λογισμικό εάν οι χρήστες του έχουν τέσσερις βασικές ελευθερίες:

• Ελευθερία 0: Την ελευθερία να εκτελούν το πρόγραμμα όπως θέλουν, για οποιονδήποτε σκοπό.
• Ελευθερία 1: Την ελευθερία να μελετούν πώς λειτουργεί το πρόγραμμα και να το αλλάζουν ώστε να διαμορφώνει τους υπολογιστές τους όπως εκείνοι θέλουν. Η πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα αποτελεί προϋπόθεση για αυτό.
• Ελευθερία 2: Την ελευθερία να αναδιανέμουν αντίγραφα ώστε να μπορούν να βοηθούν άλλους.
• Ελευθερία 3: Την ελευθερία να διανέμουν αντίγραφα των τροποποιημένων εκδόσεών τους σε άλλους. Κάνοντας αυτό, οι χρήστες μπορούν να δώσουν σε ολόκληρη την κοινότητα την ευκαιρία να επωφεληθεί από τις αλλαγές τους. Η πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα αποτελεί προϋπόθεση για αυτό.

Ένα πρόγραμμα θεωρείται ελεύθερο λογισμικό εάν παρέχει στους χρήστες επαρκώς όλες αυτές τις ελευθερίες. Διαφορετικά, δεν είναι. Σε κάθε δεδομένο σενάριο, αυτές οι ελευθερίες πρέπει να ισχύουν για οποιονδήποτε κώδικα σκοπεύουμε να χρησιμοποιήσουμε ή να οδηγήσουμε άλλους να χρησιμοποιήσουν. Για παράδειγμα, σκεφτείτε ένα πρόγραμμα Α που εκκινεί αυτόματα ένα πρόγραμμα Β για να χειριστεί ορισμένες περιπτώσεις. Αν σκοπεύουμε να διανείμουμε το Α ως έχει, αυτό σημαίνει ότι οι χρήστες θα χρειαστούν και το Β, επομένως πρέπει να προσέξουμε αν και το Α και το Β διανέμεται δωρεάν. Ωστόσο, εάν σκοπεύουμε να τροποποιήσουμε το A ώστε οι χρήστες να μη χρησιμοποιούν το B, τότε μόνο το A πρέπει να είναι ελεύθερο. Το Β δεν ανήκει σ’ αυτό το σχέδιο.

Το ελεύθερο λογισμικό μπορεί να είναι εμπορικό. Άλλωστε, «ελεύθερο λογισμικό» δεν σημαίνει «μη εμπορικό». Αντίθετα, ένα δωρεάν πρόγραμμα πρέπει να είναι διαθέσιμο για εμπορική χρήση, εμπορική ανάπτυξη και εμπορική διανομή. Αυτή η πολιτική είναι θεμελιώδους σημασίας, διότι, χωρίς αυτή, το ελεύθερο λογισμικό δεν θα μπορούσε να επιτύχει τους στόχους του.

Καλούμε όλους να χρησιμοποιήσουν το σύστημα GNU, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρήσεων και των εργαζομένων τους. Ωστόσο, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να επιτρέπεται και η εμπορική χρήση του. Ελπίζουμε ότι τα δωρεάν προγράμματα αντικατάστασης θα υποκαταστήσουν συγκρίσιμα ιδιόκτητα προγράμματα, όμως αυτό δεν μπορεί να συμβεί  εάν απαγορεύεται στις επιχειρήσεις να τα χρησιμοποιούν. Πιστεύουμε πως θα ήταν σκόπιμο τα εμπορικά προϊόντα που περιέχουν λογισμικό να περιλαμβάνουν το σύστημα GNU και αυτό έναντι τιμήματος. Η εμπορική ανάπτυξη ελεύθερου λογισμικού δεν είναι πλέον ασυνήθιστη.  Η εμπορική και επαγγελματική υποστήριξη ενός τέτοιου ελεύθερου και εμπορικού λογισμικού θα κάλυπτε ένα σημαντικό κενό στην αγορά.

Παρόλα αυτά, για να αποκλειστεί η εμπορική χρήση του ελεύθερου λογισμικού, οι εταιρείες εμπορικής ανάπτυξης ή διανομής (κατασκευαστές υπολογιστών και ηλεκτρονικών εξαρτημάτων κ.ά.), θα απέτρεπαν προφανώς την κοινότητα από το να διεκδικήσει μέρος της πίτας. Συμπεραίνουμε, συνεπώς, ότι η χρήση του ελεύθερου λογισμικού σε εταιρείες και προϊόντα καθίσταται σχεδόν αδύνατη.

Ένα δωρεάν πρόγραμμα πρέπει να προσφέρει τις τέσσερις ελευθερίες σε κάθε επίδοξο χρήστη που αποκτά αντίγραφο του λογισμικού, ο οποίος έχει συμμορφωθεί μέχρι στιγμής με τους όρους της δωρεάν άδειας που καλύπτει το συγκεκριμένο λογισμικό σε οποιαδήποτε προηγούμενη διανομή του. Η αφαίρεση ορισμένων ελευθεριών από ορισμένους χρήστες ή η απαίτηση από τους χρήστες να πληρώνουν, σε χρήμα ή σε είδος, για την άσκησή τους, ισοδυναμεί με μη παραχώρηση των εν λόγω ελευθεριών και, ως εκ τούτου, αυτό σημαίνει πως δεν έχουν στη διάθεσή τους ένα δωρεάν πρόγραμμα .

[1] Κατά καιρούς αναθεωρούμε αυτόν τον ορισμό, για να τον αποσαφηνίσουμε ή για να επιλύσουμε απορίες σχετικά με ευαίσθητα ζητήματα που τυχόν προκύπτουν.